Wat is een Narcistische Persoonlijkheid?

Wat is een narcistische persoonlijkheid? Iedereen kent wel iemand in zijn omgeving die wel eens als narcistisch of zelfzuchtig bestempeld wordt. Maar wat houdt dat woord precies in en waar kent het zijn wortels? Dit artikel biedt antwoorden op deze vragen en probeert een beeld te schetsen van de manieren waarop mensen verliefd kunnen worden op hun eigen spiegelbeeld.

Het woord narcisme is afkomstig uit een verhaal uit de Griekse mythologie: een mooie jongeling genaamd Narcissus wordt verliefd op zijn eigen weerspiegeling die hij ziet in een waterplas. Uiteraard kan zijn spiegelbeeld niet op zijn acties reageren, waardoor Narcissus langzaamaan wegkwijnt van het liefdesverdriet. Hij durft niet meer te wijken van de plas uit angst dat zijn geliefde verdwenen zou zijn bij terugkomst, waarop hij besluit niet meer te eten of te drinken. Hierdoor dooft hij langzaamaan uit tot zijn lichaam het begeeft en hij sterft. Uit de restanten van zijn lichaam groeit een bloem voort, narcis genaamd. Dit illustreert het narcisme goed. Narcisten koesteren een ongelooflijke eigenliefde. Ze zijn uitzonderlijk egoïstisch en houden zo veel van zichzelf dat ze de rest van de wereld vergeten. Niemand kan immers tippen aan hun feilloze schoonheid en intelligentie.

Het narcisme kan op twee mogelijke manieren ontstaan: in een eerste mogelijkheid wordt de persoon wordt met een groot ego geboren en stelt hij zichzelf nooit in vraag. Hierdoor groeit een groots zelfvertrouwen, dat steeds weer bevestigd wordt door de omgeving van de narcist in kwestie. Vaak weten anderen wel dat de narcist in feite niet zo onnavolgbaar is als hij zelf denkt, maar durven de ijdeltuit niet van zijn sokkel af te blazen. Hierdoor leven deze mensen geïsoleerd van de rest van de wereld in een bubbel die ze niet doorprikt willen zien.

Een tweede type narcist bestaat uit mensen die in een bepaalde levensfase met allerlei onzekerheden en problemen te kampen krijgen. Wanneer ze voldoende gemotiveerd worden om deze gebreken te overwinnen of te aanvaarden, komen ze regelmatig in een soort eigenliefde terecht waarin ze werkelijk ieder gebrek aanvaarden en geen fouten meer in zichzelf zien. Ze wanen zichzelf sterk omdat ze al eerder euvels overwonnen, maar eigenlijk leven ook zij in een leugen. Iemand met narcistische persoonlijkheid is kortom iemand die al zijn gebreken in die mate omarmt dat hij zichzelf als feilloos en onnavolgbaar gaat ervaren, dit wordt in combinatie met arrogantie vaak als storend ervaren door de omgeving.