Een paniekaanval is een aandoening waarbij je terugkerende paniekaanvallen krijgt. Veel mensen met een paniekaanval ontwikkelen ook agorafobie. Dit betekent dat je niet meer op openbare plaatsen durft te komen, en misschien niet eens uit huis durft te gaan. Dit allemaal uit angst voor een paniekaanval in een openbare plaats. Behandeling met antidepressiva medicijnen en/of cognitieve gedragstherapie werken goed in meer dan de helft van de gevallen.
Wat is een paniekaanval?
Een paniekaanval is een ernstige aanval van angst en angst die plotseling optreedt, vaak zonder waarschuwing en zonder duidelijke reden. Naast de angst, kunnen diverse andere symptomen ook optreden tijdens een paniekaanval. Deze omvatten een of meer van de volgende:
- Hartkloppingen of een bonzend hart
- Zweten en beven
- Opvliegers of koude rillingen
- Gevoel van kortademigheid, soms met gevoel van verstikking
- Pijn op de borst
- Misselijkheid, duizelig of flauw
- Angst om te sterven
- Gevoelloosheid of tintelingen
- Gevoelens van onwerkelijkheid, of worden los van jezelf
De fysieke symptomen die zich voordoen bij paniekaanvallen betekenen niet dat er een fysiek probleem met het hart, borst, enz, is. De symptomen treden vooral op als gevolg van een teveel aan zenuwimpulsen van de hersenen naar verschillende delen van het lichaam tijdens een paniekaanval. Tijdens een paniekaanval heb je de neiging om veel te ademen (hyperventileren). Als je hyperventileert blaas je te veel kooldioxide uit waardoor de zuurgraad van je bloed verandert. Dit kan vervolgens leiden tot meer symptomen zoals verwarring en krampen, en maken hartkloppingen, duizeligheid en tintelingen erger. Dit kan de paniekaanval verergeren, en zorg ervoor dat je nog meer gaat ademhalen, en ga zo maar door. Een paniekaanval duurt meestal 5-10 minuten, maar soms komen ze in golven tot twee uur.
Wat is een paniekstoornis?
Ten minste 1 op de 10 mensen hebben af en toe paniekaanvallen. Als je een paniekstoornis hebt betekent dit dat je terugkerende paniekaanvallen hebt. De frequentie van de aanvallen kan variëren. Ongeveer 1 op de 50 mensen hebben zo’n paniekstoornis. Als je een paniekstoornis hebt, ga je je ook zorgen maken over het hebben van verdere aanvallen en/of zorgen over de symptomen die je krijgt tijdens de aanvallen. Zo kan je je zorgen maken dat de hartkloppingen of pijn op de borst die je krijgt met paniekaanvallen zijn te wijten aan een ernstig hartprobleem. Sommige mensen maken zich zorgen dat ze kunnen sterven tijdens een paniekaanval.
Wat de oorzaken van paniekaanvallen?
Paniekaanvallen komen meestal zonder duidelijke reden. De oorzaak is dus niet duidelijk. Geringe afwijkingen in de balans van bepaalde chemicaliën in de hersenen (neurotransmitters) kunnen een rol spelen. Dit is waarschijnlijk de reden waarom geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling goed werken. Iedereen kan een paniekaanval hebben. Ook stressvolle gebeurtenissen, zoals een sterfgeval kan soms leiden tot een paniekaanval.
Paniekstoornis, agorafobie en andere angsten
Sommige mensen met een paniekstoornis maken zich zorgen over het hebben van een paniekaanval in een openbare plaats waar het moeilijk is om uit te komen, waar hulp niet beschikbaar is, of waar het pijnlijk kan zijn. Dit kan ertoe leiden dat je agorafobie ontwikkelt. Ongeveer 1 op de 3 mensen met een paniekstoornis ontwikkelen ook agorafobie. Als je agorafobie heb je een aantal angsten voor verschillende plaatsen en situaties. Dus je kunt bijvoorbeeld bang zijn voor:
- Het zijn op een openbare plaats
- Winkels, menigten en openbare plaatsen
- Reizen in treinen, bussen of vliegtuigen
- Het staan op een brug of in een lift
- Een bioscoop, restaurant, etc. waar geen gemakkelijke uitgang is
- Ver van huis zijn. Veel mensen met agorafobie blijven de meeste tijd in hun huis
Je kunt ook andere irrationele angsten ontwikkeling. Je denkt bijvoorbeeld dat een oefening of bepaalde voedingsmiddelen de paniekaanvallen veroorzaken. Hierdoor ben je misschien bang (het ontwikkelen van een fobie) voor bepaalde voedingsmiddelen, of het doen van de desbetreffende oefening, etc.