Wat is borderline?
Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD) is een psychische aandoening die extreme emotionele pijn, negatieve effecten op de levensstijl van de patiënten en meestal een aanzienlijke negatieve impact op relaties met anderen produceert.
BPS is een zogenaamde “persoonlijkheidsstoornis”, omdat het gaat om een duurzame patroon van denken, voelen en gedragen, veeleer dan een aantal specifieke psychische klachten.
Mensen met een borderline stoornis ervaren vaak sterke en overweldigende emoties en hebben moeite met het regelen van deze emoties. Sterke gevoelens van angst, depressie of woede kunnen voor relatief veel problemen zorgen in het leven. Veel mensen met een borderline stoornis hebben ook intense gevoelens van eenzaamheid of leegte.
Helaas is borderline een aandoening die vaak verkeerd wordt begrepen door familie en vrienden van de borderliner en zelfs door sommige geestelijke gezondheidszorgers. Dit kan op zijn beurt zorgen voor het verhogen van het gevoel van isolement.
Veel mensen met een borderline stoornis ervaren vluchtige of instabiele intieme relaties. Velen vrezen afwijzing van hun naasten en handelen soms in extreme manieren naar aanleiding van deze angst voor afwijzing of verlating.
Terwijl borderline historisch wordt gezien als een ziekte die zeer moeilijk te behandelen is, is in de afgelopen jaren het bewijs gevonden dat een aantal specifieke psychologie therapieën zoals Dialectische gedragstherapie (DBT) en Schema Therapie zeer effectief kan zijn. Het behandelde aantal mensen met een borderline stoornis is groeiende.
Psychotherapie helpt vaak ook bij vele andere psychische aandoeningen. Psychische therapie voor borderline is meestal een intensieve therapie die ruim boven de 12 maanden duurt.
De Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders – Vierde editie (DSM IV) beschrijft Borderline Persoonlijkheidsstoornis als “Een diepgaand patroon van instabiliteit in intermenselijke relaties, zelfbeeld en affecten en duidelijke impulsiviteit begin in de vroege volwassenheid en aanwezig in verschillende contexten” en noemt vervolgens alle negen symptoom gebieden waar deze patronen duidelijk zijn.
Voldoet een persoon aan de criteria voor de Borderline Persoonlijkheidsstoornis dan zal een persoon ten minste vijf van onderstaande symptomen moeten hebben.
De negen symptoom gebieden beschreven door DSM IV-TR kunnen worden samengevat als volgende:
- Verwoede pogingen om bang voor verlating te voorkomen (verlatingsangst).
- Intensiteit en instabiliteit in relaties.
- Suïcidaal gedrag of handelingen van zelf beschadiging.
- Een instabiel zelfbeeld of zelfgevoel.
- Impulsief gedrag (bijvoorbeeld uitgaven, middelengebruik, roekeloos rijden, seks, vreetbuien).
- Emotionele instabiliteit als gevolg van reactiviteit van de stemming.
- Chronische gevoelens van leegte.
- Intens, ongepast of oncontroleerbare woede.
- Paranoïde denken onder stress of “niet sociale” symptomen.
Borderline Persoonlijkheidsstoornis is meestal eerst zichtbaar tijdens de pubertijd of de vroege volwassenheid.
Helaas is het label “Borderline persoonlijkheidsstoornis” ontwikkeld tot een negatief label bij sommige mensen. Deze negatieve labels en gedachten hebben zich grotendeels ontwikkeld uit het verouderde begrip van de aard van de aandoening.
Het is gebruikelijk dat mensen met een borderline stoornis lijden aan andere psychische stoornissen in verschillende stadia. Vaak bijkomende stoornissen zijn: depressie, angststoornissen, drugs- en alcoholmisbruik en eetstoornissen.