Agorafobie


Agorafobie is een grote angst om je in openbare plaatsen te bevinden. Je vermijd deze openbare plaatsen en komt misschien niet eens je huis uit. Het kan grote invloed hebben op je leven. Behandeling kan in vele gevallen goed werken. Behandelmethodes omvatten cognitieve gedragstherapie en medicatie, meestal met een selectieve serotonine heropname remmers (SSRI) antidepressiva.

Wat is agorafobie?

Veel mensen denken dat agorafobie een angst voor openbare plaatsen en open ruimtes betekent. Maar dit is slechts een deel ervan. Je kan dus bijvoorbeeld angst hebben voor:

• Het binnentreden van winkels, menigten en openbare plaatsen.
• Reizen in treinen, bussen of vliegtuigen.
• Lopen op een brug.
• Staan in een lift.
• Je bevinden in een bioscoop, restaurant, etc. waar er geen gemakkelijke exit is te vinden.
• Een willekeurige plaats omdat het ver van huis is.

Maar ze komen allemaal voort uit een onderliggende angst. Dat wil zeggen, een angst om op een plek te zijn waar hulp niet beschikbaar zal zijn, of waar het moeilijk kan zijn om te ontsnappen naar een veilige plaats (meestal bij je thuis). Wanneer je op zo’n plek bent word je heel angstig en verdrietig en hebben een grote behoefte om weg te gaan.

Deze angst veroorzaakt meestal lichamelijke klachten zoals:

• Een snelle hartslag
• Hartkloppingen
• Beven
• Zweten
• Droge mond
• Misselijkheid
• Pijn op de borst
• Hoofdpijn
• Maagpijn
• Een “knoop in de maag”
• Snelle ademhaling

Je kan zelfs een paniekaanval krijgen. Zelfs het denken over het gaan naar deze plaatsen kan je angstig maken. Om deze angst te voorkomen vermijd je gevreesde plekken.

De ernst van agorafobie kan sterk variëren. Sommige mensen met agorafobie kunnen heel goed naar buiten gaan door vast te houden aan vertrouwde ruimtes en routines. Sommige mensen met agorafobie kunnen als ze met een vriend of familielid reizen zonder dat ze angstig zijn.

Helaas zorgt angst bij veel mensen met agorafobie er voor dat ze thuis blijven. Maar door het vermijden van de gevreesde situaties zal deze angst vaak sterker worden en zal het probleem alleen maar erger worden. Agorafobie kan dus een grote invloed hebben op je leven.

Wie hebben agorafobie?

Agorafobie ontwikkelt zich meestal tussen de leeftijd van 25 en 35 en is meestal een levenslang probleem, tenzij behandeld. Twee keer zoveel vrouwen worden getroffen dan mannen.

Veel, maar niet alle mensen met agorafobie hebben ook last van een paniekstoornis. Mensen met een paniekstoornis hebben paniekaanvallen die plotseling optreden, vaak zonder waarschuwing. Een paniekaanval is een ernstige aanval van angst en vrees. Als je door je paniekstoornis bang bent dat je een paniekaanval krijgt in een openbare plaats kan je agorafobie ontwikkelen.

Hoe wordt de diagnose agorafobie gesteld?

Je hebt waarschijnlijk agorafobie wanneer:

• Je situaties vermijdt die angst veroorzaken, zoals naar buiten gaan en naar openbare ruimtes gaan.
• Je symptomen worden veroorzaakt door angst en niet gerelateerd zijn aan een andere aandoening zoals een depressie.
• Je jezelf angstig voelt in twee of meer van de volgende situaties: menigten, openbare plaatsen, alleen reizen, of weg van huis zijn.
• Je de hele tijd angstig bent als je alleen bent.

Wat zijn de behandelopties tegen agorafobie?

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

CGT helpt je om op een bepaalde manier te denkt, je te voelen en je gedrag te veranderen. Het is een nuttige behandeling voor verschillende psychische problemen, waaronder fobieën.

Cognitieve therapie is gebaseerd op het idee dat bepaalde manieren van denken kan leiden tot bepaalde psychische problemen zoals angst, depressie en fobieën. De therapeut helpt je om je huidige denkpatronen te begrijpen. In het bijzonder om schadelijke, nutteloze, en valse ideeën of opvattingen die je hebt die je angstig kan maken te identificeren. Het doel is dan om je manier van denken of om deze ideeën te voorkomen te veranderen.

Gedragstherapie heeft als doel al het gedrag wat schadelijk of niet nuttig is te veranderen. Verschillende technieken worden gebruikt, afhankelijk van de aandoening en omstandigheden. Voor agorafobie zal de therapeut bijvoorbeeld helpen om de gevreesde situaties het hoofd te bieden, beetje voor beetje.

Een eerste stap kan zijn om een zeer korte loopafstand vanaf uw huis met de therapeut te gaan. deze geeft dan ondersteuning en advies. Na verloop van tijd kan een langere wandeling mogelijk zijn zoals een wandeling naar een winkel, dan is een reis met het openbaar vervoer, etc.

De therapeut leert je hoe je je angst kan controleren als je jezelf in een gevreesde situatie of plaats bevindt. Bijvoorbeeld door diepe ademhalingstechnieken. Deze techniek van gedragstherapie heet exposure therapie waar je meer en meer aan gevreesde situaties worden blootgesteld, en leert hoe je hiermee om kan gaan.

CGT wordt meestal gedaan in wekelijkse sessies van ongeveer 50 minuten voor een aantal weken. Je moet actief deelnemen en je krijgt huiswerk mee voor tussen de sessies.

Antidepressiva medicijnen

Deze worden vaak gebruikt om depressies te behandelen, maar helpen ook om de symptomen van fobieën te verminderen, zelfs als je niet depressief bent.

Antidepressiva werkt niet direct. Het duurt 2 tot 4 weken voordat het effect is opgebouwt. Een veel voorkomend probleem is dat sommige mensen stoppen met het geneesmiddel na een week ofzo als ze het gevoel dat het doet geen goed. Je moet het de tijd geven. Het is het beste om door te zetten als je een antidepressivum voorgeschreven krijgt! Antidepressiva zijn geen tranquillizers, en zijn meestal niet verslavend.

Er zijn verschillende soorten antidepressiva, elk met verschillende voor- en nadelen. Ze hebben bijvoorbeeld verschillende bijwerkingen. Speciale antidepressiva (SSRI’s) zijn het meest gebruikt voor angststoornissen.

Let op: na het beginnen met een antidepressivum kunnen de angst symptomen de eerste paar dagen bij sommige mensen erger worden. Een combinatie van CGT en een SSRI antidepressivum kan in sommige gevallen beter werken.